E situacija maškar o Roma hin but komplikimen u kampel kaj pes o romane organizaciji te hazden kie jekhetaňi buťi, savi džala andro konkretna problemi. Pre kada akana keren o manuša khatal o Gremium, save pes kidle Prahate u ile maškar peste neve manušen, save kerena buťi andro regioni. Nevo manuš, savo kerel andro Gremium hin o Ludvik Csonka Plzňatar, savo hino prindžardo maškar o Roma majbuter andro zapadna Čechi. Aver manuš savo avľa andro Gremium hin o Milan Torák Prahatar, saves džanen but Roma mek akorestar, kana sas Prahate zoraľi e Rojka. O Gremium akana lidžan panč manuša u lengeri buťi si te koordininel so pes kerel andro regioni. Anglal terdžol o Ondřej Giňa, tajemikos hin o Ladislav Bilý, Josef Duna, Ludvík Csonka the Milan Torák. O romane organizaciji save keren andro Gremium hin ča khatal o čechika regioni, bo o Gremium nakerel buťi pre Morava.

Ode hin jekhzoraleder organizacija Společenství Romů na Moravě, savo lidžal o Karel Holomek. E buťi akana kamelas te džal avke, kaj o Gremium the o Společenství kamenas te arakhel jekhetaňi pozicija pre centralno the regionalno buťi. Nane aver varianta pre situacija savi hin akana le Romen andre Čechiko. Koda, so keren o fori le Romenca, the so pes kisitinel pre aver berš, oda hin but phari politika, pre savi mušinen te reaginel o romane organozaciji khatal jekhetaňi pozicija, u sar pes sikhavel.
O Gremium thovel peskeri zor the energija andre kajse situaciji, savi hind andro foros Slaný, Kladno, Most, Mladá Boleslav, u kajsi buťi kerel the o Společenství pre Morava. Kampel te dikhel, kaj akana musaj te thovas konkretna navrhi pre koda, sar te prikerel o problemi, save pro Roma peren pal e reforma andre „veřejná správa,“ savi preligendža but kompetenciji pro gava the fori. Kajča e komunalno politika hin but zorales kontra le Romenge. Dži akana o romane organizaciji pre kadi situacija reaginenas avke, kaj e reakcija nasas koordinimen, nane thodži jekhetaňi pozicija pre koda so kampel te kerel, so te mangel khatar e vlada the lokalna politika. O Gremium the Dženo pal kada kerdža kidipena Ostravate, Berunoste the Prahate. Pal e politika savi kerel e vlada le Romenca pes delas duma le manušenca, save keren buťi andre „Rada pro záležitosti romské komunity,“ u o Karel Holomek chudľa mandatos kie koda, kaj te informinel pal e situacija savi hin le Romen andro fori the savo stanovisko kie koda hin le Romen, save keren buťi andre Rada. Kada imar sikhavel, kaj džal te kerel jekhetaňi, koncepčno buťi maškar o romane organizaciji the kole manuša, save hine andre oficialno pozicija sar romane poradci, koordinatora, abo keren buťi andre Rada. O Gremium peskere neve manušenca džal anglal, u kamel te kerel jekhetaňi buťi savore romane organizacijenca the manušenca, save hine andre oficialno pozicija. Kada hin drom, sar te pomožinel le manušenge andre lengeri phari pozicija kode kaj dživen – andro gava the fori.

Ondřej Giňa