Andre Poľčiko, Osvěčimate andro lagros Auschwitz-Birkenau dujto augustoskro džives pes taľinde but Roma andal o europakere štati. Kaja akcija kerdža, the imar but berš kerel poľčiko romaňi organizacija, Stowarizyszenie Romow w Polsce so la upre ľidžal amaro romano čhavo o direktoris Roman Kwiatkovsky. Aleha savore so has oda džives odoj andro lagros, peske jekhetane leperde pre savore Roma so len o Ňemci odoj murdarde, so lenge ile lengro dživipen, so len tasade andro pľinos, so len labarde upre. Kada baro džives has odoj tiž but manuša andal o gadžikane instituciji, andal e Polčiko vlada, andal o Poľčiko parlamentos, the andal o senatos. Has odoj manuša pal aver štatne ambasadi, bibolde manuša, the manuša andal o gadžikane organizaciji. Pre kada baro džives has odoj moneki but Roma, andal o romane organizaciji, andal e Austrija, andal e Ungriko, Rumunsko, andal e Ňemciko, Rusiko, andal e Čechiko, the andal aver europska štati. Has odoj tiž moneki but Roma so predžidžile o lagros, anglo šovar deš berš has odoj sar čhavore peskre calone fajtoha, peskre dajenca, peskre dadenca. Adadžives imar hine aľe džene phure manuša. Jon vakerenas le apsenca andro jakha so andro lagros has, sar odoj dživenas, so predžidžile andro lagros, kaj lenge murdarde avri calo fajtos, kaj hine pre kaja luma korkore. Kada baro ineposkro džives vakerenas odoj andro terenos paš o pomňikos but manuša, leperenas pre oda, so kerenas o Ňemci le Romenca, the save has o Ňemci džviri.

Le našade Romenge thovenas paš o pomňikos o venci, labarenas o momeľa, giľavenas, the bašavena, the avka jekhetane peske leperenas pre bari romaňi dukh.
Romale, šoha mabisteras pre kaja historija, pre kaja bari krivda, pre kada so anglo šovardeš berš le Romen andre Europa taľindža, so andro lagri predžidžile, andre savi dar dživenas. Pre peskre jakha dikhenas sar lenge murdarenas o Ňemci le čhavoren, le dajen, le daden, le phralen, le pheňen. Romale, šoha madomukas kaj pes te visarel pale kaja džungaľi historija. O Del kerdžas baro tahan manušenge savorenge. Phendžas mire čhave san, kadaj dživen, kadaj chan. O Del phendžas, phrala san jekhe dadestar, phrala san jekhe ratestar. Dživipen diňom savorenge sar parnenge, sar kalenge, o kham tumen tačarela, e phuv tumen maro dela. Romale madomukas, kaj Romes te našaven pal o svetos, kaj te našľol amari čhib, kaj te parunen amari pačiv, amaro rat, amari kultura, kaj Rom te našľol avri pal kada svetos.

Gejza Horváth