Andre nevi romani hostorija sas majzoraleder o kidipen, savo sas andro berš 1971 Londynoste. Andro dživesa 7.–12. 4. sas internacionalno kongresis, savo hazdla nevi romani organizacija Internacijonalno Romani Unija (IRU). Kada sas baro kidipen the anglo Roma khatal o Československo, bo adarik gela andro Londynos romani delegacija khatal o Svaz CikánůRomů (SCR), andre savi sas o Tomáš Holomek, Miroslav Holomek, Ladislav Demeter the Antonín Daniel.

Kavke pes chudla te hazdel nevi romani iniciativa andre Evropa the andro svetos, u le Romen avila peskeri himna the vlajka. O OSN sas peršo internacionalno institucija, savi dina le Romen pativ, u kidel len sar nipos. Kada hin but zoralo vast savo o OSN le Romenge podiňa. Pre bibacht sas koda, kaj andre Československo avile beršeste 1968 o Rusi, u palis sas savoro sa avke, sar kamenas o purane komunisti. O SCR sas rozmuklo a le Romen imar nasas šanca te hazdel peskeri organizacija, u našči džanas andre kodi buči, savi kerenas o Roma andre aver phuva. O IRU kerela dijader peskeri buči, kajča o Roma andro Československo pal ada nasas informimen. Savore kontakti avrune Romensa sas čhinde, u kole so kerenas andro SCR polokes našade e zor the pozicija te kerel vareso dijader maškar o Roma. Beršeste 1978 chudla o IRU khatal o OSN statusos „pozorovatele“ u pal kada pes o Roma andro Československo dodžanle až pal e revolucija 1989. Pro kongresis andro Londyn sas sar peršo presidentos alosardo o Dr. Jan Cibula, Rom savo sas pal e Slovensko u emigrindža andre Švýcarsko. Kada sas informacija, savi pes o Roma ade dodžanle pal o but berša. Nevi etapa andre kadi internacionalno buči avila pal o berš 1989. Andre Varšava sas kidipen le IRU u ode sas o JUDr. Emil Ščuka alosardo sar generalno tajemnikos. Kada sas pale baro nevipen andre amari historija, bo Rom khatal amendar sas alosardo adre kajsi bari pozicija kio IRU. Beršeste 1993 sas o statutos le IRU hazdlo upre andre pozicija poradce. Kada dina le IRU pale nevi šanca te aktivizinel pes, u pro kidipen Prahate beršeste 2001 sas sar presidentos IRU alosardo o JUDr. Emil Ščuka.
Kavke pes lidžalas e nevi historija, kana o Miroslav the o Tomáš Holomek gele pro kongresis andro Londyn, u sikade ode, kaj andre Československo hin godžaver Roma, save andro IRU šaj keren lačhi the zorali buči. Sas oda koleha, kaj andre Československo sas Roma, save sas sikade andro uča školi. Kalestar amenge kampel te lel prindžaripen, kaj mušinas amare čhavorenge but te pomožinel andre škola, kaj lendar te aven dochtora, advokata, inženira, bo pre lende andre nevi historija talam užarel e buči an.

Dezider Giňa