Romano Hangos motto
ročník 9, číslo 7
vyšlo 2007-04-16

aktuální číslo
zprávy
rozhovor
názory
anketa
přílohy
reportáž
starší čísla
redakce
odkazy
e-mail



  Sar sas arado Romano lageris andre Osvětim

Koncentračno lageris andro koncentračno lageris. Kavke pes delas te phenel koleske, so o nacisti kerde andre Osvětim. Kode sas natradle ezera Roma the Sinti andal savore evropakere phuva, kaj avile o nacisti andro dujto mariben. Ode arakhle peskero meriben the o Roma khatal o protektoratos Čechy a Morava, majbuter kole, so sas khatal o koncentračna lageri Lety u Písku the Hodonín u Kunštátu.

Anglo Roma sas andre Osvětim kerdo avke, kaj sas o fameliji paš peste andre „famelijakero lageris“ kajča ode sas savoro mek goreder sar pre aver kotera andre Osvětim. Le Romen kidenas pro experimenti, save lenca kerelas o Dr. Mengele. Jov lenca kerelas avke, sar te avenas džviri u na manuša. Le džuvlijen sterilizinenas, čhingerenas lendar kotera masa. Murša, džuvlija the o čhavore cerpineas kajsi duk, hoj sar merenas, ta lenge sas feder. Jekfar račaha, andro dujto pro trito augustos 1944 sas o „Romano lageris“ likvidujimen. But ezera Roma the Sinti sas andre kodi rat murdarde andro plinos. Savo baro bengipen the džungipen sas andro nacisti šaj dikhas pre koda, so le Romenca kerde anglal, sar le savoren murdarde. Phende lenge, kaj te keren jaga, te bašaven, te giľaven the te khelen.
O motora vaš lenge phirenas, kidenas len andro plinos, u jon mek mušinenas te gilavel te bašavel the te khelen sar užarenas niž vaš lenge avena. Hin igen phares peske te prindžarel, so predžidžile o daja save pes mušinde te kisitinel peskere čhavorenca pro meriben. O džuvlija diliňalonas avri, mangenas le nacisten, kaj lengere čhavorene te nathoven andro plinos. U o nacisti kerde mekbareder bengipen. Phende, kaj le čhavoren vaš save mangenas lengere daja, te natoven andro plinos, ale te čhiven len džiden andro bova! Kodi rat predžidžile ča vaj keci džene, u pal o mariben vakerenas pal savoreste, so pes akor ačhiľa. O daja menglisaľonas the diľiňalonas kolestar, kaj len the lengere čhavoren murdarena. O čhave daranas, rovenas u mangenas le dajen, kaj len te namuken te murdarel. O murša choľatar bašavenas the khelenas, u kda murdaripen džalas calo rat dži tosara. Agorutna motora ligende andro plinos kolen ko ačhile pro agor, u palis imar andro famelijakero „Romano lageris“ sas cicho, nasas ode niko. Kadi rat, andal dujto pro trito augustos 1944, sas mekratvaleder andre romani historija, u amen nida našminas te bisterel pre koda, so pes akor ačhiľa.
Našči bisteras pre amare skaličimen ezera Roam the Sinti. Sako daj akor cerpinelas pre duvareste. Daratar pal peskero meriben the pal peskere čhavore, save džanas pro meriben lenca. Savoro oda sas murdaripen angle rasiticko ideologija. Nigda našminas te bisterel pre koda kaj savoren akor murdarde ča angle koda, kaj sas Roma.

Dezider Giňa

přečtěte si
-> Noviny ke stažení

téma

redakce
Romano Hangos/Romský hlas
vychází s podporou Ministerstva kultury ČR, vydává Společenství Romů na Moravě
Adresa redakce:
Francouzská 84, 602 00 Brno
tel.: +420 545 246 645
fax: +420 545 246 674
email: rhangos@volny.cz

vyhledávání



Radioľurnál

Radioľurnál