Pal koda sar pes kerdža analiza andri avri čhide romane komuniti, ila 11. 9. la vladakeri „Rada pro záležitosti romské komunity“ decizija pal koda, kaj e vlada te prikerel o čoripen andro romane komuniti koleha, kaj te avel le manušen buči, u le čhavoren feder sikaviben andre škola.

E analiza sikadža, kaj andre Čechiko hin upreder 300 machala, andre save dživen buter sar 80 000 manuša. Maškar lende hin 80-90 % manuša bi bučakere. O Ladislav Bílý khatal o Karlovy Vary thovel skarha pre koda, kaj andre analiza nane chudle o Roma khatal lengero foros, kaj dživen talam 600 Roma. Čudalinas amen kolestar, kaj amare Roma nane andre analiza thode u naachaluvas, soske amen thode pre sera, phučel o Ladislav Bílý khatal ROS Karlovy Vary. Kavke e romani organizacija reaginel pre koda, kaj maškar o Roma pes kerel buči, u le Rome olestar thoven pre sera. Kada so phenel o Ladislav Bílý hin but čačipen u nadžal ča pal kodi buči.
O problem hin koda, kaj le Romen ignorinen andre lengere manušane čačipena. Kada hin the avre bučenca the projektenca. Čudalinas amen kolestar, kaj sas amari buči thodži pre sera, hjaba kaj kerdža amaro monitoring oka berš andro Generalno projektos, u andre analiza lestar hin vareso kidlo. Kavke pes phundravel aver, but važno phučiben. But romane organizaciji tel o dešupanč berša kerde bari buči kode kaj dživen, u ande varesavo efektos. Kajča kavke pes sikavel sar hin e romani buči mardži tele. Te e vladno Rada phenel kaj e vlada mušinel le Romenge te pomožinel andro lengero čoripen bučaha the sikavibnaha, ta tiž mušinel te avel pal o Roma, u te vakerel lenca pal koda, so pes maškar lende kerela. Musaj amenca te del duma angla koda, sar pes kisitinen o plani, u mušinas te džanel anglal so pes kerela amare dživipnaha.
O Roma našči ačho palal, u u nisostar te nadžanen. Amen mušinas te phenel peskero lav pal savoreste so džal pal amaro dživipen. Andre praxa pes sikadža, kaj bi o Roma pes našči kerel lačhi buči pal lende bi lengero. Savore plani mušinen te avel phundrade the sikade le Romenge, u musaj lenge te phenel, so lenca kamen te kerel. Kada hin pačivali buči, u te o Roma mište achalona so pes pal lende kamel, šaj korkore keren angla peste koda, so lenge kampel. Kavke palis avela feder efektos khatal koda so pes kerela jekhetanes. Hin kada phares te achalol, abo andre hin vareso aver? Aver phučiben hin pal o love. Kecu andre e vlada thovela, u kaske dela o love?

Dezider Giňa