|
E Julinka the o Jožkus
Paš o Roma has jekh bari šukar dešupandže beršengri čhaj, e Julinka. Baro chiros pal late džalas. O Roma denas duma jekh avreske, savi šukar čhaj e Julinka, savi bučakri hiňi, sar chudel e metla andro vast, ta e phuv ča švicinel u sar tavel, ta o chaben pachinel pal calo gav.
La Julinkake e daj muľas. Barolas avri cikňa varbatar paš o dad, jov pre late delas bari pozora. Sar kamelas e Julinka te džal le terne manušenca pre zabava te khelel, lakro dad kerlas bari bida: „Ňikhaj nadžaha, bešeha khere! Tu sal mek terňi, užar mek trin berš, paľis tuke phir kaj kames.“
Sar dikhenas la Julinka o čhave, sako la kamelas. Phirnas la te mangavel u lakro dad bidaha, maribnaha len čhivlas avri andal o kher. O Roma peske duminenas kaj lakro dad moneki bibachtalo manuš, aľe e Julinka džanelas hoj oda nane čačipen. Andro peskro dad kerlas baripen.
Nadur pre aver gav paš o Roma bariľas andro lačho fajtos šukar čhavo, o Jožkus. Has leske imar biš berš. Savore čhaja les kamenas. O Jožkus kamelas ajsa romňa, so mek hiňi pačivali, šukar, godžaver he bučakri. Kajsi paš o Roma has ča jekh, e Julinka. Jekhvar la o Jožkus dikhľa, oda džives has la Julinkake dešušov berš. Dikhelas pre late sar oparimen, labardo. Nadžanelas te phenel aňi lav, ča o muj has leske pale sar muleske.
E Julinka tiž dikhelas pro Jožkus peskre kale jakhenca, has lake pre kedva. Aľe takoj denašča khere andro kher, daralas le dadestar. O Jožkus phirlas pal o pľaci sar diľino, e čhaj has leske furt anglo jakha. Peskre phraleske phendža, kaj hino bares zakamado andre Julinka. O phral leske phenel: „Tu dilino, džanes ko hin lakro dad? Merkinel pre late sar pro sovnakaj, pro dijamantos! De tuke bari pozora, te nachudes mariben“ O Jožkus pre le phraleskre lava nadiňa u geľa khere pal e Julinka. Sar durkindžas pro vudar avľas leske te phundravel la Julinkakro dad: „So kames?“ Phučľa lestar. O Jožkus phendžas le romeske soske avľa, sar šundžas o rom kaj kamel la Julinka romňake, iľa e šufľa andro vast, he tradľas le čhas avri pal o pľacos. O Jožkus nadžanelas so te kerel. Pisindžas ľil u sar has e Julinka avri pre dvora anglo kher, čhidžas o ľil ki o pindre. Joj les vazdľas he ginelas, andro jilo čujinlas kaj o Jožkus la bares kamel. E čhaj o ľil gindža vaj šelvar so buterval ginlas, ta buter le Jožkus kamelas.
Aver džives avľas hinke o čhavo ke kapura he čhidžas la čake ki o pindre dujto ľil, mek sa šukareder. E čhaj pes andro Jožkus bares zakamadža. O čhona džanas u o Jožkus pisinlas la Julinkake sako džives.
Jekhvar phendžas la Julinkake o dad: „Mri čhaj, e baba amenge arakhľa feder kher u me odoj šaj kerav buči vaš bareder love. E baba hiňi nasvaľi, nabirinel u tu lake khere pomožineha.“ Tajsa tosara džas pal late, la mašinaha ke Bratislava. E Julinka sar šundža so pes kerel, geľa andre aver kher, odoj rovelas, daralas kaj imar nadikhela peskre šukar piranes. Phendža peske: „Na! Me ňikhaj nadžav! Me mange mire piranes nanašavava.“
Rači e Julinka denaščas pal o Jožkus, apsenca andro jakha leske phendžas so kamel te kerel lakro dad. O Jožkus la chudľa, čumidľa, he iľa la andro kher.
Tosara sar uščiľa la Julinkakro dad, rakhľa pro skamind lakro ľil. Sar ginelas o apsa lestar čuľanas sar brišind, napačalas kaj leskri šukar čhajori lestar denaščas. „Ko hin oda čhavo pal kaste denašča? Sar oda, hoj mange ňič naphendža?“ O rom pes bares trapinlas, rovlas, o jilo les dukhalas pal peskri šukar čhajori. „Somas pre late but zoralo. Savorestar lake braňinavas. Te peskre piranes imar avka kamel, me lake naterdžuvava andro drom ča mi avel oda čhavo lačhe fajtostar.“ Vakerlas o rom korkoro peha.
O Jožkus phendža la Julinkake: „Mro jiloro, me džav pal tro dad u savoro leske phenav, hoj te džanel ke kaste sal.“ E Julinka les nakamelas te mukhel, daralas kaj le Jožkus lakro dad marla, murdarla. O čhavo nadaralas u geľa pal o rom, durkindžas pro vudar u phendžas: „Roma, madaran pal e čhaj. E Julinka hiňi čaľi, sasci, hiňi kamende andre miro fajtos, aľe moneki pes daral tumendar.“ Sar o rom šundža ke kaste e Julinka hin, andre radosca rovlas, he phendža le Jožkuske: „Phen lake mro čho kaj te na daral, kaj lake andre ňisoste nabraňinava, ča mi avel pale khere.“ O Jožkus savoro phendža la Julinkake. E čhaj visaľiľa pale khere ke peskro dad, rovibnaha, les obchudľa, čumidľa he paľikerdža vaš leskro lačhipen. O dad lake phenel: „Mri čhajori, šaj phires le Jožkuha, aľe lena pes akor, sar tuke avla dešuochto berš.“ Trine čhonenca la Julinkake has narozeniny, has lake dešuochto berš. O Roma lake žičinenas but bacht, the sascipen, dži tosara bašavnas, khelenas, giľavnas, pijenas. E Julinka he o Jožkus ačhle jekhetane, so duj džene has bachtale sar cikne čhavore, andre peste zakamade sar duj čiriklore.
Lajla Čonková, Nové Město na Moravě
|