Dži akana pes sakovar vakerelas pal koda, kaj o Roma hine lačhe lavutara, hin amen zoralo temperamentos, o bašaviben amen hin andro rat, u sako amen vaš kada ašarelas andre historia the akana. Anglo tranda berša sas andro romano bašaviben revolucija savi ande kajse lavutara sar o Antonín Gondolán peskere prharlenca, o Bagarovci Brnostar u paľis aver lavutara, save odžidžarde o romano bašaviben neve, modernone rateha.

Kajča maškar o Roma hin mek aver džene, saven hin baro talentos, u pal kada pes akana thovel o Damian Dudaš Plzencostar paš e Plzňa, savo kamel te thovel paš peste le romane maľaren, socharen, irindžaren the avre dženen saven diňa o Del talentos andre lengere vasta the godži. O Damian phenel: „Maškar amende hin but manuša talentoha, kajča niko pal lende nadžanel, niko len narodel u nadel len šanca te sikavel pes avke, sar aver. Kampel te arakhel savore romane literaten, maľaren, socharen u te del len than, kaj andre romaňi kultura te sikaven e romaňi vodži the pal kaja sera, na ča pal o bašaviben the kheľiben. Me paťav, kaj te keraha angle kale manuša than, ta prindžaraha, save sam zorale andre amari vodži, andre amari dživipnaskeri filosofija, savi hini but vitalno the barvali andre peskero koloritos. Anglal so dikhav hin koda, kaj pes kale manuša musaj te arakhel, te prindžarel pes maškar peste, te arakhen peske than angle peskeri buti u paľis te keren koda, so pes lendar užarel – te barvaľaren e romaňi kultura andre savore lakere dimenziji, te hazden lakeri expresija. E kultura musaj te džal avri buter formendar, u amen pre kada nadikhas, savore amen koncentrinas pro duj formi – bašaviben the kheľiben. Dikhľom buťi khatal o romane maľara, u šaj phenav, kaj hin maškar amende talenti save šaj barvaľaren na ča e romaňi kultura, ale the savoro aver. Kamav akana te thovel jekhetanes savore manušen save keren buti andre kultura, u te sikavas jekh avres oda so sikhľiľam, so džanas, kaj te prindžaras savoro so hin andre amaro romano vodžakero potencialis u te las les andro vast avke, kaj les te hazdas the te barvaľaras. Paťav, kaj amen savoren kalestar šaj el bari bacht, bo amen dela zor andre peskero pačaben, andre amari manušikani „hrdosca“. Amare čhavorenge mušinas te del e šanca ki e koda, kaj andre peste te arakhen oda, so len diňa o Del sar talentos, u te naačhol pes, kaj oda talentos našľol bo les ňiko naarakhel, napodporinel u nadel šanca te barol. Kade hin bari buťi savi kampel te kerel, u vaš koda vičhinav savore dženen save imar keren varesavi buti andre romaňi kultura, aven savore paš peste u keras savoro so kampel, kaj e kultura khatal o romano nipos te barol the šoha te na merel.“

Ondřej Giňa