Romano Hangos motto
ročník 9, číslo 7
vyšlo 2007-04-16

aktuální číslo
zprávy
rozhovor
názory
anketa
přílohy
reportáž
starší čísla
redakce
odkazy
e-mail



  Kerav bui maškar o Roma

Varekana sas maškar o Roma avke, kaj jekh avreske šigitinelas, kana sas nalačhes. Adadžives kajsi bui maškar o romane famežiji kerel o Josef Badžo Rokycaňate. Nane korkoro. Keren leha mek aver džene, kajča o Šoňis, avka leske phenen o Roma, kamel te arakhel metoda, sar korkore o Roma pal peste buter te bajinen. O Šoňis mange ki e kada phendža: „Šoha naphedžomas, hoj pes maškar o Roma kajso vareso ačhela, hoj pestar preačhaha te bajinel u mek korkore peske mosaras o dživipen. Sar chudžom te kerel bui maškar o Roma, mišžinavas mange, kaj oda naela ajso baro pharipen. Kajča sako džives prindžaravas sar sam amen o Roma pre oda nalačhes. Famežiji andre save phirav hin but čorore, dikhav sar phares dživen, kajča dikhav the oda, hoj o manuša nabajinen korkore pestar, le čhavorendar, jekh avrestar. Nadžal mange andro šero, sar šaj džan o manuša te prekhelel andro bedni ostatna love la podporatar. O dživipen len hin kajso pharo, kaj bi manuš rovelas pre lende, kajča sar dikhav savo dižiňipen keren sako čhon kana chuden o podpori, ta pukinav andre choži.

Džanav, kaj but pharipena peske varesave Roma keren korkore, kaj nabajinen pal oda, so lenca ela te prekhelena o love andro automati, hoj len naela ani koruna. Hoj napoinena o khera, e eletrika, o paňi, o pžinos. Andro khera len hin ajso džungipen, mežažipen, kaj manuš ke lende napijela paňi, džungžola te lel vareso andro vast. Sar hin len love, ta len prepijen, abo len prekhelen u pažis lenge calo čhon bandžol o muja bokhatar. Sar lenca pal kada vakerav, ta man šunen, phenen – čačo tut hin, aže sar chuden e podpora, ta takoj denašen andre herňa. Muken khere le čhavoren u bavinen dži akor kim naprekhelen ostatno koruna. No akana so pre kada te phenel? Kada pal soste dav duma hin maškar amende, maškar o Roma u džanav hoj amen nane zor oleha vareso te kerel. Phagerav mange o šero sar le Romenge te šigitinel, kajča jon korkore pal peste nabajinen. Soske? Paš miri bui prindžardžom koda, kaj avka dživen ča vajkeci famežiji u avre Romendar manuš aňi nadžanel. Hijaba kaj the len hin problemi, kaj len nane bui, kaj dživen ča la podporatar, aže keren savoro so šaj, so birinen, kaj te dživen paivaha. Kaj te žikeren avri o pharipena, save len hin.
Prindžardžom, kaj varesave Roma pestar nabajinen, ča užaren pre oda, ko len so dela. Kajča o gadže kada nadikhen u savoren amen ispiden andre jekh gono. Džanav kaj varesave gadže kada keren narokom u hin lenge igen mištes, sar dikhen le Romes sar pes žikerel bi pačivales. Pažis le gadžes hin andro vast argumentos angle peskero rasismus. Kajča phučiben hin kada, so te keras ole Romenca, save pes korkore maškar amende nažikeren avke sar kampel, savenge pes nadel te pomožinel, bo jon žikeren ča peskero? Pačav, kaj pal kada amenge akana kampel te del but duma mašker peste. Kerav bui maškar o Roma, the prindžardžom kaj ola Roma save pestar nabajinen, keren bibacht the amenge savorenge.

Ondřej Giňa

přečtěte si
-> Noviny ke stažení

téma

redakce
Romano Hangos/Romský hlas
vychází s podporou Ministerstva kultury ČR, vydává Společenství Romů na Moravě
Adresa redakce:
Francouzská 84, 602 00 Brno
tel.: +420 545 246 645
fax: +420 545 246 674
email: rhangos@volny.cz

vyhledávání



Radiožurnál

Radiožurnál