Varekana sas avke, kaj o Roma bešenas pal o gava the fori u nasas lenge slobodno te džal andro foros. Kada sas situacija savi prindžaren o phureder Roma u akana pes sikhavel, kaj kada prindžaraha akana the amen. O šerale manuša andro fori keren le Romenca kajsi politika, kaj len ispiden avri andal o fori andro holobiti the andre kajse thana, kaja ačhon o Roma izolimen avre manušendar. Avke dičhol, kaja sam olestar savore sar demade pal o šero, bo pes nadžanas pal kada te thovel u te phenas kaj andal peskere khera nadžaha nikhaj u andre segregacija pes namukaha te ispidel. Lokes pes ačhol koda, kaj o šerale gadže andro fori peske kiden vihlaški the programi avke, kaj le Romenca šaj te keren so kamen.

Adadžives čhiven avri pre ulica le romane fameľijen angle koda, kaja napoťinen o najem. Pre aver sera ňikas nazajiminel, sar pes ačhol kaj le Romen hin kajse bare adošagi pro najem, eletrika, pľinos abo paňi. Maškar o Roma hin 80% manuša, save nakeren buťi. Te nane sar te zarodel love, manuš perel andre kriza hoj nadžanel so pes leha ačhiľa. Kole džene, save bešen andro hlobiti hine jekhe pindreha andre bari bibacht, u kole save mek dživen andro lačhe khera maškar aver manuša hine upre avke, kaj nabirinen te dživel avri le potporendar u sako čhon len hin bare starosci, so lenca ela te nabirinena te poťinel savoro so kampel. Hin varesave Roma, savenge pes dživel lačhes te len hin varesavi buťi, nane len but čhavore u džanen pes te postarinel andre situacija, kana pre lende perel varesavo problem. Kajča buter Roma hin kajse, save hine čore, nabirinen te dživel avri kolestar so chuden sako čhon sar potpora u sar mek avel kodi bibacht, kaj o love džan te čhivel andro bedni, ta palis imar lenge agor. Talam sako kada savoro džanas, das pal oda duma všadzi kaj pes del.
Andro novini pal ada irinas sako kurko. Imar anglo deš berš pal kada irinavavas andro Romano kurko, varinavas pal koda, savo nalačhipen the bibacht pro Roma perela, kajča niko olestar nabajinel. Avke mange dičhol, sar te o Roma našadahas e godži u ačhile sar bakre. U kada hin všadzi, kaj avaha. Andro fori kisitinen le Romenge koncentraki u ňiko olestar nabajinel. Talam sako peske mišlinel, kaja kadi bibacht pre leste naperela, ča pre varekaste avreste. Kajča kavke oda nane. Sar o gadže kerena savori peskeri buťi, ta akor prindžaraha, savi bibacht pre amende savorende perela. Terne, phure, barvale, čore – savore peraha andre bibacht. Pametinen peske pro „zákon o občanství“ saveha le Romen hin problemi mek adadžives. Andre koda zakonos nasas jekh lavoro pal o Roma. U sar oda dopeľa? Keci Romen hin mek adadžives problemi? Adadžives o gadže keren mek vibiteder. Pro khera thoven kajse najemna smluvi, save le Romenge phagen o dživipen. O Roma imar nabešen andro khera – adadžives bešen ča andro ubitovni. Te peske savoro laha godžaha andro šero, ta mušinas te dikhel e bibacht savi pre amende avel – pre savorende. Kajča te amen hin andro šero patave, ta amenge nane rada ani pomoca. Ačhen Devleha Romale.

Ondřej Giňa